Jeśli planujesz podjąć pracę sezonowa w Niemczech, pamiętaj:
Punkt 1
Wysokość wynagrodzenia w rolnictwie
Od 2019 roku dla wszystkich pracowników rolnych w Niemczech obowiązuje ustawowe wynagrodzenie minimalne o wysokości 9,19 euro.
Od 1 stycznia 2020 r. minimalna płaca będzie wynosić 9,35 euro.
Płaca ta dotyczy również pracowników delegowanych z zagranicy, niezależnie od kraju, w którym pracodawca ma swoją siedzibę.
Punkt 2
Płaca akordowa i od sztuki (np. kosza lub skrzynki)
W Niemczech dopuszcza się wynagrodzenie akordowe lub od sztuki.
Musisz jednak mieć gwarancję wypłaty wyżej wymienionych stawek minimalnych za każdą godzinę pracy, nawet jeśli ilość zebranych koszy lub skrzynek danego produktu w sumie nie przekracza wynagrodzenia minimalnego gwarantowanego ustawowo.
Punkt 3
Umowa o pracę
Zanim podejmiesz prace zapytaj swojego pracodawcę o pisemną umowę o pracę.
Pracodawca ma obowiązek przedłożyć Ci taką umowę, ale niekoniecznie w języku polskim.
Nie podejmuj pracy bez umowy o prace oraz nie podpisuj żadnych dokumentów, których nie rozumiesz!
Pamiętaj, że zgodnie z obowiązującym w Niemczech prawem umowa o pracę powinna zawierać następujące dane:
- dane identyfikacyjne Twoje i pracodawcy
- początek i przewidywany okres trwania stosunku pracy
- miejsce wykonywania pracy
- opis czynności, która będziesz wykonywać
- wysokość wynagrodzenia i ewentualnych dodatków oraz terminy płatności
- uzgodniony czas pracy
- długość przysługującego urlopu wypoczynkowego
- terminy wypowiedzenia stosunku pracy
- wskazówki dotyczące układów zbiorowych
Punkt 4
Czas pracy i nadgodziny
Jeśli pracujesz sześć dni, regularny tygodniowy czas pracy w rolnictwie może wynosić 48 godzin. Wszystkie Twoje godziny pracy – w tym nadgodziny – muszą zostać opłacone.
Czas przemieszczania się z jednego do drugiego miejsca pracy (np. z jednego pola szparagów na drugie) uznaje się za czas pracy, za który należy Ci się wynagrodzenie.
Punkt 5
Dokumentowanie czasu pracy
Pamiętaj, by codziennie notować godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy, przerwy, oraz łącznie przepracowane godziny. Notuj nazwiska świadków oraz wszystkie elementy mogące poświadczyć wykonywana przez Ciebie prace.
W miarę możliwości dawaj te notatki do podpisania brygadziście bądź brygadzistce albo przynajmniej kolegom i koleżankom z pracy.
Jeżeli pracujesz na akord, dokładnie notuj liczbę oddanych skrzynek, koszy albo innych jednostek rozliczeniowych.
Im dokładniejsza będzie Twoja dokumentacja – również przepracowanych nadgodzin – tym silniejsza będzie również Twoja pozycja w przypadku problemów z wyplata wynagrodzenia.
W przypadku sporu o wypłatę wynagrodzenia za nadgodziny to Ty musisz udowodnić, że pracodawca je zlecił, zaakceptował lub tolerował.
Punkt 6
Kiedy powinna nastąpić wypłata?
Wypłatę należy dokumentować na rozliczeniu wynagrodzenia, czyli na Lohnzettel albo Lohnabrechnung. Wynagrodzenie musi zostać wypłacone najpóźniej do końca miesiąca następującego po
miesiącu, w którym praca została wykonana i obejmować wszystkie rzeczywiście przepracowane godziny, również nadgodziny.
Jeżeli uzgodnisz z pracodawcą, że wypłata całego wynagrodzenia ma nastąpić dopiero po zakończeniu pracy sezonowej, żądaj tygodniowych albo miesięcznych rozliczeń cząstkowych.
Nie czekaj z tymi formalnościami do końca sezonu.
Punkt 7
Zakwaterowanie i wyżywienie
Praca sezonowa często wiąże się z zakwaterowaniem i wyżywieniem organizowanym na czas ustalonego zatrudnienia przez pracodawcę.
Zrób zdjęcia swojej kwatery, jeżeli nie spełnia ona ustalonych wcześniej warunków!
Jeżeli usługi noclegowe i żywieniowe świadczy firma zewnętrzna, powinnaś/powinieneś dostać do podpisania umowę najmu albo umowę o świadczenie usług.
Jeżeli nie dostaniesz żadnej umowy poproś pracodawcę przed podjęciem pracy o pisemne poświadczenie kosztów zakwaterowania i wyżywienia.
Jeżeli zakwaterowanie i wyżywienie zapewnia Twój pracodawca i potrąca ich koszt z Twoich zarobków, musi to zostać wyraźnie wykazane na rozliczeniu wynagrodzenia.
Pamiętaj, ze w przypadku kiedy umowa zakwaterowania i wyżywienia nie jest podpisywana z firma zewnętrzna Twój pracodawca może potracić Ci za te usługi nie więcej niż określone ustawowo stawki.
Ponadto pracodawca tylko wtedy może obciążyć Cię kosztami wyżywienia i zakwaterowania jeśli Twoje wynagrodzenie jest wyższe niż kwota niepodlegająca zajęciu komorniczemu (po niemiecku: Pfändungsgrenze).
Wysokość kwoty niepodlegającej zajęciu komorniczemy czyli Pfändungsgrenze zależy od liczby osób na Twoim utrzymaniu.
Za wyżywienie w 2019 roku pracodawca można potrącać następujące kwoty maksymalne w ujęciu miesięcznym:
śniadania 53,00 euro, obiady 99,00 euro i kolację 99,00 euro,
Za zakwaterowanie w 2019 roku pracodawca może miesięcznie pobrać maksymalnie 231,00 euro.
Jeśli jesteś w pokoju z kilkoma osobami, kwoty się zmieniają: przy dwóch osobach jest to maxymalnie 138,60 euro, przy trzech osobach 115,50 euro i więcej niż trzech osobach 92,40 euro.
Przed podjęciem pracy sezonowej warto zorientować się, czy wyżej wymienione stawki są nadal aktualne.
Punkt 8
Środki ochrony indywidualnej, narzędzia pracy, woda
Wszystkie narzędzia pracy i środki ochrony indywidualnej musi bezpłatnie zapewnić pracodawca. Do środków takich należą rękawice robocze oraz ochrona przed słońcem i deszczem. Pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia także wystarczającej ilości wody, jeżeli pracujesz w upale.
Przy pierwszym rozliczeniu miesięcznym warto zwróć uwagę na to, żeby żadnej z tych pozycji nie potrącano z wynagrodzenia.
Punkt 9
Ubezpieczenie zdrowotne
Jeżeli pracujesz w Niemczech krócej niż 71 dni w roku i pracy tej nie wykonujesz zawodowo, masz status osoby zatrudnionej krótkoterminowo (po niemiecku: kurzfristig beschäftigt).
Jeżeli równolegle jesteś zatrudniona/zatrudniony w swoim macierzystym kraju i odprowadzasz tam składki ZUS, musisz to udokumentować zaświadczeniem A1. Uzyskasz wtedy ubezpieczenie zdrowotne na pierwsze 70 dni pracy w Niemczech. Jeżeli nie masz zaświadczenia A1, Twój pracodawca ubezpiecza Cię tylko od wypadków przy pracy.
W takim przypadku zadbaj dodatkowo o ubezpieczenie zdrowotne działające na terenie Niemiec.
Jeżeli chcesz przedłużyć okres pracy na czas powyżej 70 dni, Twój pracodawca musi Cię zgłosić do niemieckiego ubezpieczenia społecznego.
Jeśli jesteś chory i masz zwolnienie chorobowe od lekarza (L4), nadal będziesz otrzymywać wynagrodzenie w okresie choroby, jeśli pracowałeś w tej samej firmie dłużej niż 4 tygodnie.
Punkt 10
Gdzie szukać pomocy w przypadku problemów?
Na terenie Niemiec od kilku lat intensywnie rozwijana jest sieć bezpłatnych poradni wspierających pracowników mobilnych z krajów UE oraz spoza Wspólnoty w egzekwowaniu wynagrodzenia i uczciwych warunków pracy.
Bardzo często w takich placówkach doradczych można otrzymać pomoc i informacje z zakresu prawa pracy i prawa socjalnego w języku polskim.
Zanim podejmiesz prace sezonowa sprawdź czy w regionie, w którym będziesz pracować istnieje taki punkt doradczy. W przypadku problemów skontaktuj się niezwłocznie z taka poradnia.