SBC Strausberg we współpracy z firmą Bollmann & Partner z Frankfurtu n. Odrą serdecznie zaprasza do lektury poradnika dla Polaków pracujących w Niemczech pt. „Moje ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech w czasie pandemii”. Mamy nadzieję, że poradnik pomoże Państwu uporządkować wiedzę lub znaleźć potrzebne informacje.
Miłej lektury!
Kto ma status Grenzgänger lub Grenzpendler?
Grenzpendler lub inaczej Grenzgänger to osoba, która dojeżdża do pracy lub chodzi do szkoły po drugiej stronie granicy. W większości przypadków osoby te mają miejsce zamieszkania w obszarze przygranicznym drugiego kraju. Grenzpendler określa osobę, która ze wzgl. na wykonywaną pracę lub naukę regularnie raz na dzień, tydzień, miesiąc przekracza granice drugiego kraju i nie posiada w nim stałego miejsca zamieszkania. Od czasu wejścia Polski do UE i ustanowienia granicy Schengen, polscy obywatele mają prawo swobodnego przemieszczania się w obszarze granic Unii Europejskiej. Aktualnie poszczególne kraje Unii i Kraje Związkowe wprowadzają zróżnicowane regulacje prawne dotyczące swobody przemieszczania się pomiedzy ich granicami.
W prawie podatkowym w Niemczech rozróżnia się pojęcia „Grenzgänger ” i „Grenzpendler „. W tym kontekście „Grenzgänger” to osoba, która mieszka w Polsce i tu też jest zobowiązana do płacenia podatku dochodowego, ale jej miejscem zatrudnienia są Niemcy , dokąd wyjeżdza codziennie lub raz w tygodniu.
Grenzpendler to wg. urzędu finansowego osoba mieszkająca w Polsce, a pracująca w Niemczech i płacąca podatek od większości swoich dochodów w Niemczech.
Grenzgänger i Grenzpendler a ubezpieczenie zdrowotne
Grenzpendler lub inaczej Grenzgänger to osoba, która swoją pracę wykonuje w drugim kraju na zasadzie umowy o pracę lub delegowania. W przypadku umowy o pracę istnieją dwie formy ubezpieczenia zdrowotnego:
1) ubezpieczenie przez pracodawcę w jednej ze 105 niemieckich kas chorych. Tutaj pracownik ma prawo wskazania, do której kasy chciałby należeć. Składki odprowadzane przez pracodawcę obejmują świadczenia na rzecz kasy chorych, ubezpieczenia rentowego, kasy wypadkowej, pielęgnacyjnej i ubezpieczenie od bezrobocia. Koszty ubezpieczenia w połowie pokrywa z pensji pracownik, w połowie pracodawca. Osoby mieszkające na co dzień w Polsce i jeżdżące do pracy do Niemiec mają prawo do zawnioskowania o rozszerzenie swojego niemieckiego ubezpieczenia na kraj miejsca zamieszkania – tutaj Polski – na podstawie formularza E106/ S1.
2) ubezpieczenie do Knappschaft dla osób na umowie Minijob – osoba pracująca na umowie do 450,00 euro brutto nie posiada ubezpieczenia zdrowotnego, nie ma prawa do świadczeń chorobowych, jedynie odprowadzane składki wypadkowe
3) ubezpieczenie w ZUS na podstawie karty EKUZ dla pracowników delegowanych z tzw. A1.
Prawo do Familienversicherung czyli do rodzinnego ubezpieczenia
Prawo do ubezpieczenia rodzinnego w Niemczech mają tylko osoby w związku małżeńskim, gdzie drugi partner nie podlega pod ubezpieczenie w ZUS.
Jeżeli jeden z rodziców pracuje w Niemczech, a cała rodzina mieszka w Polsce, to ubezpieczenie w niemieckiej kasie chorych jest możliwe tylko wówczas, gdy nikt z członków rodziny nie podlega pod polskie ubezpieczenie w ZUS-ie.
Jeżeli oboje rodzice pracują w Niemczech, to pomimo że cała rodzina mieszka w Polsce, zarówno rodzice jak i dzieci bedą mieli ubezpieczenie i prawo do leczenia w Niemczech, a na wniosek E106 / S1 także bezkosztowo w Polsce.
Jeżeli rodzina mieszka w Niemczech, a jeden z rodziców pracuje w Polsce i ma opłacane składki ZUS, to może na zasadzie rezydencji zakontraktować prawo do bezpłatnego leczenia w Niemczech w niemieckiej kasie chorych własnego wyboru.
Wszelkie wcześniej zaplanowane terapie lub protetyki dentystyczne, które mają się odbywać po polskiej stronie na koszt niemieckiej kasy chorych, muszą być kosztorysowo jeszcze przed rozpoczęciem leczenia zatwierdzone przez niemiecką stronę.
Co to jest Kurzarbeit?
Kurzarbeit, w skrócie Kug, to tzw. krótki czas pracy lub nawet przestój i oznacza czasowe ograniczenie regularnego czasu pracy w firmie z powodu braku pracy lub nakazu zaprzestania pracy, tak jak np. aktualnie w związku z pandemią swoją działalność musiały zamknąć sklepy, zakłady fryzjerskie i kosmetyczne czy hotele.
Kug może dotyczyć wszystkich lub tylko niektórych pracowników w danej firmie.To czy pracodawca może wprowadzić skrócony czas pracy zależy od indywidualnej sytuacji przedsiębiorstwa i musi zostać zatwierdzone przez Federalną Agencję Pracy ( Arbeitsagentur). Aktualnie część firm posiada to pozwolenie do końca 2021 roku.
Kug pozwala uniknąć zwolnień w przypadku czasowej utraty zleceń przez firmę. Warunkiem przejścia na Kug jest wykorzystanie przez pracodawce wszystkich innych form przestoju – oznacza to, że przed przejściem na system Kug pracownicy powinni wybrać swoje nadgodziny i dni urlopowe. Tylko długoterminowo zaplanowane wcześniej już urlopy są przed tą regulacją zabezpieczone.
Wysokość świadczeń Kug wynosi: przez pierwsze 3 miesiące 60% pensji netto dla osób bezdzietnych, dla osób posiadających dzieci 67%. Od 4. miesiąca Kug wzrasta do 70% i 77% , a od 7. miesiąca trwania Kug wysokość wypłat ma sięgać 80% i 87% pensji netto.
Kurzarbeit tzw. Kug a prawo ubezpieczeń społecznych (składki zdrowotne, rentowe i od bezrobocia)
Wzrost świadczeń Kug z obecnych 60 i 67 procent do odpowiednio 70 i 77 procent
od czwartego miesiąca uzyskania uprawnienia i 80 lub 87 procent od siódmego miesiąca trwania Kug
nie ma wpływu na zmiany w traktowaniu odnośnie prawa do ubezpieczeń społecznych.
W przypadku różnic w wynagrodzeniu z powodu przejścia na Kug podstawa oceny zostaje zredukowana do obliczania składek na ubezpieczenie społeczne do 80 %. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za składki na ubezpieczenie społeczne (chodzi tutaj o udział pracodawcy i pracownika) od tego fikcyjnego wynagrodzenia.
Wysokość składek na ubezpieczenie społeczne jest zatem zależna od wysokości wynagrodzenia i utraty wynagrodzenia, ale jest niezależna od udziału procentowego Kug. Wpłacone składki na ubezpieczenie społeczne za okres objęty Kug ją pracodawcy refundowane przez Federalną Agencję Pracy, ponieważ Kug jest tu traktowane jako „fikcyjna pensja”.
Kurzarbeit tzw.Kug a urlop lub zwolnienie lekarskie – kto jak placi?
Warunkiem przejścia na Kug było wybranie przez pracowników wypracowanych nadgodzin i dni urlopowych poza urlopem który był już wcześniej zaplanowany i zatwierdzony przez pracodawcę.
W przypadku wzięcia urlopu podczas trwania Kug pracodawca zobowiązany jest do wypłaty 100% wartości dniówki i nie ma refundacji tych dni przez Federalną Agencje Pracy pokrywającą koszty Kug.
To samo dotyczy zasiłku chorobowego. Osoba, która w czasie trwania Kug zachoruje, podlega tym samym regulacjom, co przed przejściem firmy na Kug – przez pierwcze 6 tygodni świadczenie chorobowe wypłaca pracodawca, po 6 tygodniach płaci kasa chorych. Tylko w przypadku małych firm (do 10 osób) świadczenie chorobowe pracodawcy refunduje kasa chorych. W przypadku zwolnienia lekarskiego, tzw. L4, pracownik ma obowiązek wysłać jedno zwolnienie lekarskie z kodem ICD10 choroby do kasy chorych i jedno, bez kodu choroby, do pracodawcy. Musi to nastąpić podczas pierwszych trzech dni trwania zwolnienia. Tylko w ten sposób można otrzymać świadczenie chorobowe w przypadku, gdyby pracodawca zdecydował się w trybie natychmiastowym rozwiązać z Państwem umowę.
Opłata za test na COVID-19, wznagrodzenia za czas kwarantanny
Test na Covid 19 jest bezpłatny jedynie, gdy zleci go lekarz rodzinny ze wzgl. na objawy lub bezpośredni kontakt z osobą zarażoną w rodzinie lub w zakładzie pracy.
Jeżeli jesteśmy objęci profilaktycznym 2- tygodniowym okresem kwarantanny to pracodawca jest zobowiązany do wypłacenia nam tego czasu i może te koszty odzyskać składając wniosek do Głownego Inspektoratu Zdrowia danego Bundeslandu. Wnioski o zwrot kosztów pensji pracowników przebywających na kwarantannie można składać przez portal www.ifsg-online.de
Zwolnienie lekarskie które wystawia lekarz dla pracodawcy jest zawsze bez podania kodu choroby, jednakże jeżeli u pracownika stwierdzono zakażenie SARS-CoV-2, pracodawca może zażadać poinformowania go o tym. Ma to na celu ochronne innych pracowników którzy mogli być z zarażoną osobą w kontakcie.
Kwarantanna a wypłata wynagrodzenia
Test na COVID-19 w wię kszości landów jest bezpłatny jedynie, gdy zleci go lekarz ogólny. Test na życzenie, gdy w rodzinie i środowisku pracy nie ma podejrzenia wystąpienia zarażenia koronawirusem, musi być finansowany we własnym zakresie. Na rynku dostępne są też tak zwane „szybkie testy”, których wynik jest znany już w ciągu godziny. Wyniki tych testów są również uznawane.
Zwolnienie lekarskie ze wzgl. na zakażenie koronawirusem musi być opisane symptomami z katalogu ICD10. Jeżeli natomiast pracownik jest zdolny do pracy, ale podlega kwarantannie tylko dlatego, że miał kontakt z osobą zakażoną, dalsze wypłacanie wynagrodzenia nie jest możliwe w ramach EFZG. W tym wypadku obowiązuje ustawa o ochronie przed infekcjami (§ 56 IfSG). Stanowi ona, że w przypadku zakazu zatrudnienia w rozumieniu § 31 IfSG, pracodawca jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania w wysokości wynagrodzenia netto (§ 56 II IfSG) przez okres do sześciu tygodni.
Pracodawca może, na wniosek skierowany do właściwego organu, odzyskać wypłaconą pracownikowi kwotę w terminie trzech miesięcy od dnia rozpoczęcia obowiązywania zakazu zatrudnienia. Począwszy od siódmego tygodnia kwarantanny, odszkodowanie w wysokości zasiłku chorobowego jest wypłacane pracownikowi bezpośrednio przez właściwy organ.W przypadku zarządzenia izolacji/kwarantanny wobec pracownika, któremu pracodawca wypłaca pensję, pracodawca składa wniosek o zwrot wypłaconych kwot tutaj: https://ifsg-online.de/antrag-taetigkeitsverbot.html
Właściwy jest z reguły urząd landu w którym ma siedzibę Gesundheitsamt, który zarządził kwarantannę lub odpowiedni ze wyględu na główną siedzibę pracodawcy.W Brandenburgii w obydwu przypadkach właściwy jest Landesamt für Arbeitsschutz, Verbraucherschutz und Gesundheit (LAVG).
Szczepienia ochronne przeciwko COVID-19
Każdy Bundesland ma swój własny kalendarz szczepień. Listy priorytetowe kolejności osób do szczepienia są jednak we wszystkich 16 landach bardzo podobne.
W pierwszej kolejności zaszczepione zostaną następujące osoby:
– osoby w wieku 80 lat i starsze,
– mieszkańcy domów seniorów i domów opieki dla osób starszych oraz ich personel,
– personel ambulatoryjnej opieki nad osobami starszymi,
– osoby przewlekle chore należące do grupy ryzyka
– personel placówek medycznych o szczególnie wysokim ryzyku zakażenia, na przykład personel pogotowia ratunkowego, personel sprawujący opiekę medyczną nad chorymi na COVID-19,
– personel lekarski i pielęgniarski w placówkach medycznych gdzie leczeni są pacjenci zakażeni koronawirusem, w których leczą osoby szczególnie narażone na ciężki lub śmiertelny przebieg choroby COVID-19, czyli w szczególności personel oddziałów onkologicznych lub medycyny transplantacyjnej.
Osoby spoza tych grup będą szczepione w późniejszym terminie.
Terminy szczepień można ustalać pod centralnym numerem 116 117. Każda osoba posiadająca niemiecką karte ubezpieczeniową jest uprawniona do szczepień. W czasie rozmowy telefonicznej zostaną zweryfikowane uprawnienia do szczepienia w pierwszej kolejności oraz ustalona zostanie data szczepienia i miejsce, gdzie ma odbyć się szczepienie.
Ponadto należy zapoznać się z ankietą i wypełnić formularz wywiadu. Ankieta jest dostępna również w języku polskim pod adresem:
www.rki.de/DE/Content/Infekt/Impfen/Materialien/Downloads-COVID-19/Aufklaerungsbogen-Polnisch.pdf
Opieka nad dzieckiem
Co robić, gdy moje dziecko nie jest chore ale ze wzgl. na zamknięcie przedszkola/szkoły nie mam dla niego opieki? Czy należy wtedy brać urlop?
Jeżeli z powodu zamknięcia przedszkola/szkoły/świetlicy konieczne jest zapewnienie opieki nad dzieckiem ze wzgl. na jego wiek, rodzice zobowiązani są podjąć wszelkie działania, aby mu tę opiekę zapewnić. Jeżeli pomimo starań nie jest to możliwe, pracownik ma prawo odmowy świadczenia pracy ( §275 ust. 3 kodeks cywilny BGB) – oznacza to, że pracownik może być zwolniony z obowiązku świadczenia pracy, a tym samym wzięcie urlopu na dziecko nie jest konieczne. UWAGA – w przypadku odmowy pracy z powodów osobistych przez pracownika wypłata pensji obłożona jest ściśle określonymi regulacjami i może przysługiwać na stosunkowo niedługi czas LUB może samą umową o pracę być odgórnie przez pracodawcę wykluczona. Jeżeli jednak pracownik zdecyduje się na ten okres wziąć urlop wychowawczy, to otrzyma z tego tytułu wynagrodzenie za czas urlopu. Każde z tych rozwiązań wymaga wcześniejszej konsultacji z pracodawcą.
Nowe regulacje:
W związku z pandemią, zamknietymi szkołami i przedszkolami oraz kwarantanną dla dzieci, niemiecki rząd wprowadził nowelizację ustawy dot. prawa do płatnej opieki nad dziećmi.
Rodzic samotnie wychowujący dziecko poniżej 12 r.ż ma prawo wziąć na nie płatną opiekę, nawet jeżeli dziecko jest zdrowe, a tylko przedszkole lub szkoła jest zamknięte. Warunek – pod tym adresem nie może mieszkać inna spokrewniona osoba, która mogłaby opiekę nad dzieckiem przejąć. Nowością w ustawie jest zwiększenie dni opieki z 20 do 40 dni.
Rodzice wspólnie wychowujący dzieci poniżej 12 r.ż. lub wymagające opieki dzieci niepełnosprawne także mają zwiększoną ilość płatnych dni opieki z 10 do 20 dni na każde z dzieci dla każdego z rodziców.
Ustawa ta obowiązuje wstecz od 05.01.2021 roku i jest wprowadzona ze wzgl. na pandemię, oznacza to, że wraz z unormowaniem warunków ulgi te mogą przestać obowiązywać w ww. formie.
Zwolnienie lekarskie
Każdy pracownik jest zobowiązany do natychmiastowego powiadomienia pracodawcy o swojej niezdolności do pracy wraz z przewidywanym okresem choroby. Przy zwolnieniu chorobowym trwającym dłużej niż 3 dni, zwolnienie lekarskie musi zostać dostarczone do zakładu pracy do 3-go dnia od chwili jego wystawienia. Zwolnienie lekarskie wystawione w Polsce (na podstawie porozumienia z ZUS i ważnym E 106) nie posiada duplikatu dla kasy chorych i nie ma kodu choroby. Kod choroby jest wymagany przez niemiecką kasę chorych, dlatego radzimy prosic u polskiego lekarza o kopię zwolnienia wraz z dopisanym i podbitym lekarską pieczątką kodem choroby. Do 31.03.2021 przedłużono możliwość wystawiania zwolnień lekarskich drogą telefoniczną. Zwolnienie wystawione przez telefon obowiązuje tylko w przypadku infekcji górnych dróg oddechowych i może być wystawione maksymalnie na 2×7 dni. Choroby przewlekłe i nieinfekcyjne wymagają nadal osobistych wizyt lekarskich.
Obowiązkiem pracodawcy jest opłacenie pierwszych 6 tygodni zwolnienia lekarskiego, następnie obowiązek wypłaty świadczeń przechodzi na kasę chorych. WARUNEK – zwolnienia lekarskie były od samego początku wysyłane równolegle do pracodawcy i do kasy chorych ( przy czym te do kasy chorych miały wpisany kod ICD10 choroby). UWAGA – zmiana kodu choroby oznacza powrót na kolejne 6 tyg. do wypłaty świadczenia chorobowego przez pracodawcę.
Minijob a ubezpieczenie zdrowotne
Minijob to forma umowy o pracę, w ramach której wynagrodzenie nie przekracza 450,00€ brutto.
Jest przewidziana dla osób chcących sobie w Niemczech legalnie dorobić, często równolegle do pracy podstawowej. Wtedy też nie jest problemem fakt, że Minijob nie gwarantuje ubezpieczenia zdrowotnego, a pracodawca odprowadza jedynie świadczenia do kasy Knappschaft, która zabezpiecza świadczenia wypadkowe. Jeżeli jednak obywatel polski pracuje w Niemczech tylko na podstawie umowy o Minijob, musi się w Polsce dodatkowo ubezpieczyć na pracę w Niemczech (większość dużych towarzystw ubezpieczeniowych ma takie polisy w swojej ofercie). Ważne, że ubezpieczenie ma być na pracę, a nie na pobyt turystyczny w Niemczech.
Dodatkowo ważne jest ustalenie ilości godzin pracy w miesiącu. Od 1.01.2021 stawka minimalna za pracę wynosi 9,50 euro/godz., co oznacza 11,8 godz. w tygodniu, a w branży sprzątaniowej gdzie stawka godzinowa to 11,11 euro oznacza to 10 godz. w tygodniu.
Łączenie kilku Minijobs powoduje przekroczenie progu 450 euro i wtedy każdy pracodawca musi swoją część rzeczywistej wartości ubezpieczeń socjalnych wpłacić do kasy chorych wybranej przez pracownika.
Recent Comments